همه چیز
از آنجا آغار شد که رهبر معظم انقلاب حضرت آیت الله امام خامنه ای در جمع
هزاران نفر از جوانان پرشور خراسان شمالی بحث سبک زندگی را مطرح فرمودند .
در این پست مشروح سخنان رهبر گرانقدر قرار می گیرد.
دیدار جوانان خراسان شمالی با رهبر انقلاب
رهبر معظم انقلاب اسلامی صبح یکشنبه
1391/07/23
در جمع پرشور هزاران نفر از دانشجویان، دانشآموزان و دیگر جوانان خراسان
شمالی، «سبک زندگی» را بخش اساسی و حقیقی پیشرفت و تمدنسازی نوین اسلامی
خواندند و با دعوت از نخبگان و صاحبان فکر و اندیشه برای «پرداختن به این
مفهوم مهم، آسیبشناسی وضع موجود سبک زندگی در ایران و چارهجویی در این
زمینه» تأکید کردند: پیشرفت در علم و صنعت و اقتصاد و سیاست که بُعد ابزاری
تمدن اسلامی را شکل میدهد، وسیلهای است برای دستیابی به سبک و فرهنگ
صحیح زندگی و رسیدن به آرامش، امنیت، تعالی و پیشرفت حقیقی.
ایشان مفهوم
پیشرفت را تداعیکنندهی حرکت، راه و صیرورت دانستند و افزودند: در هر
برداشتی (چه مادی و چه معنوی) از مفهوم توقفناپذیر پیشرفت، سبک زندگی،
رفتار اجتماعی و شیوهی زیستن اهمیت فراوانی دارد.
رهبر انقلاب برای
تبیین بیشتر اهمیت سبک زندگی، به تشریح جایگاه آن در تمدن نوین اسلامی
پرداختند و افزودند: اگر پیشرفت همهجانبه را به معنای تمدنسازی نوین
اسلامی بگیریم، این تمدن دارای دو بخش ابزاری و نیز «حقیقی و اساسی» خواهد
بود که سبک زندگی بخش حقیقی آن را تشکیل میدهد.
حضرت آیتالله خامنهای
تحقق هر دو بخش تمدن نوین اسلامی را ضروری خواندند و افزودند: بخش ابزاری
یا سختافزاری این تمدن موضوعاتی است که در فضای امروز به عنوان نمودهای
پیشرفت مطرح میشود؛ از قبیل علم، اختراع، اقتصاد، سیاست، اعتبار
بینالمللی و نظائر آن.
ایشان خاطرنشان کردند: در این زمینه البته
پیشرفتهای خوبی داشتهایم، اما باید توجه کرد که این پیشرفتها وسایل و
ابزاری است برای دستیابی به بخش حقیقی و نرمافزاری تمدن اسلامی؛ یعنی سبک و
شیوهی زندگی.
رهبر انقلاب اسلامی در تشریح مفهوم سبک و فرهنگ زندگی،
به مسائلی نظیر خانواده، ازدواج، نوع مسکن، نوع لباس، الگوی مصرف، تفریحات،
کسب و کار و رفتارهای فردی و اجتماعی در محیطهای مختلف اشاره کردند و
افزودند: در واقع سبک زندگی به همهی مسائلی برمیگردد که متن زندگی انسان
را شکل میدهند.
حضرت آیتالله خامنهای با اشاره به توجه عمیق اسلام به
مفهوم سبک و فرهنگ زندگی افزودند: در معارف اسلامی اصطلاح عقل معاش در
مفهوم جامع خود مترادف مفهوم سبک و فرهنگ زندگی است و در قرآن کریم نیز
آیات فراوانی در این زمینه وجود دارد.
ایشان با تأکید بر این که بدون
پیشرفت در بخش حقیقی تمدنسازی نوین اسلامی یعنی «سبک و فرهنگ زندگی»،
اهداف این تمدن بزرگ محقق نخواهد شد، افزودند: متأسفانه ما در این بخش،
پیشرفت چشمگیری نداشته و مثل بخش اول یعنی علم و صنعت و نظائر آن پیشرفت
نکردهایم.
رهبر انقلاب اسلامی، آسیبشناسی و علتیابی در زمینهی عدم
پیشرفت لازم در بخش سبک و فرهنگ زندگی را ضروری خواندند و با دعوت از
اندیشمندان حوزه و دانشگاه، نخبگان سیاسی و فکری، دستگاههای مرتبط با
فرهنگ و تعلیم و نیز جوانان خاطرنشان کردند: در این زمینه باید همه به خود
نهیب بزنیم و ضمن تلاش جدی برای آسیبشناسی، به چارهجویی و جستوجوی
راههای علاج بپردازیم.
ایشان ابراز اطمینان کردند: اگر گفتمانی در
زمینهی آسیبشناسی و چارهجویی مشکلات موجود در سبک و فرهنگ زندگی بهوجود
آید، با توجه به نشاط و استعداد جوانان، حتماً درخشندگی ملت ایران در این
زمینه نیز، چشم جهانیان را متوجه خود خواهد کرد.
حضرت آیتالله خامنهای
با توجه به نو بودن بحث «سبک زندگی» در ادبیات و فضای گفتمانی کشور، سخنان
خود را با نوعی آسیبشناسی عینی ادامه دادند و به طرح سؤالات متعدد
پرداختند:
چرا فرهنگ کار جمعی در ایران ضعیف است؟ چرا در روابط اجتماعی،
حقوق متقابل رعایت نمیشود؟ چرا در برخی مناطق، طلاق زیاد شده است؟ چرا در
فرهنگ رانندگی انضباط لازم رعایت نمیشود؟ الزامات آپارتماننشینی چیست؟
آیا رعایت
میشود؟ الگوی تفریح سالم کدام است؟ آیا در معاشرتهای روزانه
همیشه به هم راست میگوییم؟ دروغ چقدر در جامعه رواج دارد؟ علت برخی
پرخاشگریها و نابردباریها در روابط اجتماعی چیست؟ طراحی لباسها و معماری
شهرها چقدر منطقی و عقلانی است؟ آیا حقوق افراد در رسانهها و در اینترنت
رعایت میشود؟ علت بروز بیماری خطرناک قانونگریزی در برخی افراد و بعضی
بخشها چیست؟ چقدر وجدان کاری و انضباط اجتماعی داریم؟ توجه به کیفیت در
تولیدات داخلی چقدر است؟ چرا برخی حرفها و ایدههای خوب در حد حرف و رؤیا
باقی میماند؟ ساعات کار مفید در دستگاهها چرا کم است؟ چه کنیم ریشهی ربا
قطع شود؟ آیا حقوق متقابل زن و شوهر و فرزندان در خانوادهها به طور کامل
رعایت میشود؟ چرا مصرفگرایی برای برخی افتخار شده است؟ و چه کنیم تا زن
هم کرامت و عزت خانوادگیش حفظ شود و هم بتواند وظایف اجتماعی خود را انجام
دهد؟
رهبر انقلاب اسلامی پس از طرح فهرستوار این سؤالات افزودند: دهها
سؤال و مسئلهی اساسی دیگر نیز وجود دارد که همهی آنها با سبک و فرهنگ
زندگی مرتبطند و به علت اهمیت این مسائل در زندگی انسان است که قضاوت در
مورد یک تمدن با توجه به پیشرفت آن در بخش سبک و فرهنگ زندگی صورت
میپذیرد.
حضرت آیتالله خامنهای پس از تبیین اهمیت عینی «سبک و فرهنگ
زندگی» به مبانی کارگشای این مبحث از منظر اسلام پرداختند و تأکید کردند:
اسلام «خردورزی، اخلاق و حقوق» را مایههای اصلی فرهنگ صحیح میداند و ما
نیز باید بهطور جدی به این مقولات بپردازیم وگرنه پیشرفت اسلامی و تمدن
نوین اسلامی شکل نخواهد گرفت.
ایشان در ترسیم چگونگی شکلگیری سبک و
شیوهی زندگی افزودند: فرهنگ زندگی متأثر از تفسیر ما از زندگی است و هر
هدفی را برای زندگی تعیین کنیم، سبک خاصی را به همراه میآورد.
ایشان
تحقق هدف اصلی تعیینشده در هر «مکتب و نظریهی سیاسی، اجتماعی، اقتصادی»
را نیازمند اعتقاد و ایمان به آن هدف دانستند و افزودند: بدون اعتقاد جدی و
تلاش، هیچ هدفی محقق نمیشود.
رهبر انقلاب در همین زمینه به مغالطهای اشاره کردند که برخی فیلسوفنماهای غربی و مقلدان داخلی آنها مطرح میکنند.
رهبر
انقلاب اسلامی افزودند: این افراد میگویند جامعه را با ایدئولوژی و مکتب
نمیشود اداره کرد، اما تمام تجربیات تمدنساز نشان میدهد که مکتب
هدایتکننده و ادارهکنندهی حرکات عظیم اجتماعی است و بدون داشتن مکتب و
ایدئولوژی و بدون «ایمان و تلاش و پرداخت هزینههای لازم» هیچ تمدنی امکان
تحقق نمییابد.
حضرت آیتالله خامنهای افزودند: البته برخی کشورها بدون
ایمان به مکتبی خاص، مقلد تمدن غربند. اینها ممکن است به پیشرفتهای صوری
نیز برسند، اما زیانهای بیانتهای ذلت تقلید، آنها را دچار آسیبهای جدی
میکند و ریشهی آنها را از بین میبرد. بنابراین اگر طوفانی بپا شود،
توانایی استقامت ندارند.
رهبر انقلاب خاطرنشان کردند: بر خلاف این
کشورهای مقلد، ملتهایی که در مقابل تمدن غرب، مکتب توحید را انتخاب
میکنند، هم به پیشرفت حقیقی و همهجانبه دست مییابند و هم تمدنی عمیق و
ریشهدار میسازند که فکر و فرهنگ آنها را در جهان گسترش میدهد.
حضرت
آیتالله خامنهای با انتقاد از کسانی که در محیطهای شبه روشنفکری، ملت
ایران را از شعارهای مکتبی میترسانند، افزودند: آنها میخواهند ترس و
واهمهی خود را به مردم منتقل کنند. به همین علت مدام میگویند شعارهای
مکتبی، درد سر و تحریم و تهدید میآورد.
ایشان افزودند: اگر خوشبینانه به این گفتهها نگاه کنیم، باید بگوییم این افراد از تاریخ بیخبرند.
رهبر
انقلاب خاطرنشان کردند: در بحث سبک و فرهنگ زندگی، اسلام عزیز همهی
نیازهای انسان را برآورده میسازد و دانشوران حوزه و دانشگاه باید علاوه بر
تلاش در فقه و حقوق، در بحث اخلاق اسلامی و عقل و سلوک عملی اسلام نیز
کارهای متراکم و باکیفیت انجام دهند تا نتایج این تلاشها مبنای
برنامهریزی و تعالیم نسلها قرار گیرد.
حضرت آیتالله خامنهای بعد از
تبیین ضرورت ایمان به هدف به عنوان یکی از عوامل اساسی تمدنسازی، بحث مهم
امروز را با تأکید بر یک نکته اساسی دیگر ادامه دادند: پرهیز کامل از تقلید
از سبک و سلوک زندگی در تمدن غربی.
ایشان خاطرنشان کردند: ما البته
بنای بر غربستیزی نداریم، اما بر اساس بررسی و تحقیق تأکید میکنیم که
تقلید از غرب، هیچ ملتی را به جایی نمیرساند.
حضرت آیتالله خامنهای
با استناد به تجارب مکرر چند قرن اخیر خاطرنشان کردند: فرهنگ غرب اصولاً
فرهنگی مهاجم است و به هر دلیلی در هر کشوری رواج یابد، بهتدریج فرهنگ و
هویت آن ملت را نابود میکند.
ایشان با اشاره به عادیشدن گناه بزرگ
همجنسبازی در غرب، فروپاشی خانوادهها و بحرانها و مشکلات عمیق دیگر در
کشورهای غربی و کشورهای مقلد فرهنگ غرب افزودند: پوستهی فرهنگ غربی پیشرفت
ظاهری است، اما باطن آن «سبک زندگیِ مادیِ شهوتآلودِ گناهآفرین
هویتزدایِ ضد معنویت» است.
ایشان با اشاره به تقلید از فرهنگ غربی در
برخی مظاهر زندگی در کشور افزودند: باید با فرهنگسازی لازم، یک حرکت
تدریجی در زمینهی اصلاح این مسئله ایجاد شود.
رهبر انقلاب اسلامی در
بخش دیگری از سخنان خود، سوءاستفادهی گستردهی غرب از ابزار هنر و
بهویژه هنرهای نمایشی و سینما را مورد اشاره قرار دادند و افزودند:
سیاستمداران غربی با استفاده از این روش، به دنبال سلیقهسازی و ترویج سبک
زندگی غربی در جوامع دیگر هستند.
رهبر انقلاب به استناد تحقیقات به عمل
آمده افزودند: آنها در پروژههایی تعریفشده و با استفاده از جامعهشناسان،
روانشناسان و مورخان، نقاط ضعف ملتها بهویژه ملتهای اسلامی را بررسی
میکنند و با شناخت راههای تسلط بر آنها، ساخت فیلمهای خاصی را به
فیلمسازان سفارش میدهند که در این زمینه همهی مسئولان و مردم باید از
فرهنگ اصیل خود و کشور مراقبت کنند.
رهبر انقلاب با اشاره به نکتهای
دیگر، پرهیز همزمان از «سطحیگرایی و تحجر» و نیز سکولاریزم را ضروری
دانستند و افزودند: برخی حرفها و تبلیغات ظاهر دینی دارد، اما در باطنش
جدایی دین از زندگی را دنبال میکنند.
حضرت آیتالله خامنهای در پایان
سخنانشان در جمع پرشور جوانان خراسان شمالی تأکید کردند: انقلاب اسلامی
دارای توانایی، ظرفیت و انرژی متراکمی است که میتواند همهی موانع را از
سر راه بردارد و تمدن «ممتاز، متعالی، برجسته و باشکوه» اسلامی را در مقابل
چشم همهی جهانیان برپا سازد.
در ابتدای این دیدار خانم ها و آقایان:
- سید مصطفی نجفیان – مقام اول المپیاد ریاضی و مقام دوم المپیاد ادبی استان خراسان شمالی
- محبوبه رضاییان – دانشجوی دانشگاه علوم پزشکی بجنورد و دانشجوی نمونه
- مهدی قناد شیروان – دارندهی مدال طلای مسابقات بینالمللی اختراعات
- کتایون یزدانی – عضو تشکیلات فرزانگان و نخبهی قرآنی و مقام سوم استانی جشنوارهی خوارزمی
- میلاد حسینپور – دانشجوی رشته عمران و مسئول بسیج دانشگاه بجنورد
در سخنانی در زمینهی مسائل دانشگاهی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی به محورهای زیر اشاره کردند:
- برنامهریزیهای مؤثر برای تعالی روحی-معنوی دانشآموزان و دانشجویان
-
افزایش آمادگی دانشآموزان برای مقابله با جنگ نرم از طریق حضور در خط
مقدم جهاد علمی، بصیرتافزایی و فعالیت مؤثر در عرصهی فضای سایبری
- ضرورت تشکیل پژوهشکدههای فعال تولید و پرورش فکر
- لزوم افزایش انتقادپذیری مسئولین و تعامل مستقیم آنان با دانشجویان
- پیشنهاد تشکیل شهر قرآن
- ایجاد شبکهی نخبهیابی و نخبهپروری در آموزش و پرورش
- تألیف کتابهای پژوهشمحور و آشتیدادن صنعت و آموزش
- تقویت احساس مسئولیت در دانشآموزان از همان دورهی ابتدایی با مسئولیتسپاری در قالب تشکلهای دانشآموزی
- تقویت اردوهای جهادی و پیگیری ویژهی طرح هجرت روحانیون در استان خراسان شمالی
- بومیگزینی مدیریت کلان در استان خراسان شمالی
- توجه جدی مسئولین به مشکلات و دغدغههای مردم به جای ضعف نظارت، فرافکنی و اختلاف انتخاباتی
- ارائهی الگوی جامع برای احیای تمدن اسلامی در فضای فراهمآمده در اثر بیداری اسلامی
- ایجاد تشکلهای متنوع در مدارس با توجه به نیازهای متنوع دانشآموزی
منبع:http://farsi.khamenei.ir/news-content?id=21240
بسیج و سبک زندگی از منظر رهبر
امام خامنه
ای در جریان دیدار جمعى از بسیجیان و فعالان طرح «صالحین»،که در ششم محرم
الحرام در حسینیه امام خمینی انجام گردید،به تشریح حرکت امام حسین و واقعه
عاشورا پرداختند.در بخش پایانی این جلسه ایشان به بحث سبک زندگی و بسیج
پرداختند.
از خود شروع کردن هم که دستور اسلام به ماهاست؛ همهى ما در همهى سطوح
باید اول از خودمان شروع کنیم. «من نصب نفسه للنّاس اماما فلیبدأ بتعلیم
نفسه قبل تعلیم غیره».(3) در همهى سطوح همین جور است. از خودمان باید شروع
کنیم؛ این را ما در بسیج جا بیندازیم.
همین بحث سبک زندگى و اسلوب زندگى به حسب نظر اسلام، این در داخل بسیج
میتواند یک معیار براى خودشناسى باشد. بحث این نیست که دستگاههاى برتر و
بالاتر بیایند ما را عیار بزنند، ببینند چه جورى است، بحث این است که
خودمان، خودمان را عیارسنجى کنیم. رفتار ما در محیط کار چگونه است؟ رفتار
ما با همسر و فرزند چگونه است؟ رفتار ما در محیط زندگى و محیط اجتماعى
چگونه است؟ رفتار ما با زیر دست چگونه است؟ با کسى که بالادست ماست، رفتار
ما چگونه است؟ رفتار ما با دوست چگونه است؟ با دشمن چگونه است؟ اینها همه
در اسلام اندازه و معیار دارد. خودمان را بسنجیم. این میشود عیار خویش را
سنجیدن، خود را درست شناختن. اگر از اینجا شروع کردیم، بنیان زندگى ما،
بنیان کار ما در همهى بخشها، بخصوص در بسیج، که حالا محل بحث ماست، تقویت
خواهد شد.
به هر حال کشور ما، ملت ما، انقلاب ما و تاریخ ما به بسیج نیازمند است و
بسیج به کیفیتبخشیدن روزافزون به خود نیازمند است و این کارى هم که شما
برادران و خواهران عزیز اشتغال دارید، بخش مسئلهى مربوط به «صالحین» و این
حلقات «صالحین»، از کارهاى بسیار خوب و برجسته است و در طریق همین تکمیل
بسیج قرار دارد که انشاءالله روز به روز باید آن را کاملتر کرد. کیفیتها
باید بالا برود؛ البته کیفیت بر کمیّت ترجیح دارد، لکن کمیّتِ با کیفیت هم
داراى اهمیت است؛ یعنى گسترش سطحى و عرضى همراه با عمقیابى، هر دو باید
مورد توجه قرار بگیرد. امروز دنیاى اسلام محتاج این حرکت بسیجى است.
منبع:http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=21587
«سبک زندگی»؛ طرح دوباره یک دغدغه دیرینفارغ
از اینکه اصطلاح «سبک زندگی» در فرهنگ واژگان آیتالله خامنهای تازگی
دارد یا نه، آنچه که در کشور ما از آن به عنوان سبک زندگی یاد میکنند، از
همان آغاز رهبری ایشان یا حتی قبلتر از آن دغدغهی ایشان بوده است: «بنده
زمان ریاستجمهورى در شوراى عالى انقلاب فرهنگى قضیهى طرح لباس ملى را
مطرح کردم و گفتم بیایید یک لباس ملى درست کنیم [...] عربها لباس ملى
خودشان را دارند، هندىها لباس ملى خودشان را دارند، اندونزىیایىها لباس
ملى خودشان را دارند [...] من و شما که ایرانى هستیم، لباسمان چیست؟»
(بیانات در دیدار جمعی از جوانان استان همدان، ۱۳۸۳/۴/۱۷)
اینگونه
دغدغهها نسبت به «روش زندگی» در اوایل رهبری آیتالله خامنهای بیشتر از
پیش نمایان گشت. نگاهی گذرا به نامگذاری سالها در دههی هفتاد شمسی نشان
میدهد که ارتقای فرهنگ عمومی در کشور برای ایشان اهمیتی فوقالعاده داشته
است. انتخاب نامهایی همچون «وجدان کاری، انضباط اجتماعى»، «انضباط
اقتصادى و مالی» و «صرفهجویی» ناظر بر آسیبشناسی جامعهی آن روز ایران
بود؛ آسیبهایی همچون زیادهروى و نابودکردن اموال عمومى و اموال شخصى و
نیز ریخت و پاش و اسراف. در این میان نامهایی مانند «حرکت به سوى اصلاح
الگوى مصرف» و «همت مضاعف و کار مضاعف» برای نسلهای جوانتر جامعهی
ایرانی آشناتر است. البته انتخاب نام سال، تنها زمینهی طرح این بحث برای
رهبری نبود، بلکه ایشان در سخنرانیهای مختلفی در این سالها به مسائلی مثل
آپارتماننشینی، معماری، اصلاح موی سر، شیوهی راهرفتن، کتابخوانی،
الگوى مصرف وسایل زندگى، مُد و ... نیز پرداختهاند.
ساموئل هانتینگتون
در کتاب «چالشهای هویت در آمریکا» موفقیت نظام سیاسی آمریکا را در
هویتسازی علیرغم حضور افراد متعدد خارجی با رسوم، اعتقادات و فرهنگهای
متفاوت و بعضاً متضاد، آمریکایی کردن (Americanization) آنها میداند.
http://farsi.khamenei.ir/image/ver2/li_star_2.gif چرا سبک زندگی؟
در
شرایط حساس کنونی منطقه و جهان و علیرغم همهی تهدیدها و تحریمهای تحمیلی
علیه ملت ایران و شرایط اقتصادی و ... چرا رهبر انقلاب این موضوع مهم را
متن تمدنسازی نوین اسلامی میدانند؟ چرا ایشان دغدغهی سبک زندگی را با
این کیفیت بیان میکنند؟ برای یافتن پاسخ لازم است که دو وجه این سخنان را
بررسی کنیم:
۱. وجه ایجابی: سال گذشته و در جمع دانشجویان کرمانشاهی
بود که رهبر انقلاب هدف اصلی و میانهی انقلاب اسلامی ایران را «تشکیل
جامعهی اسلامی با همهی خصوصیات و شاخصهایش» عنوان کردند؛ جامعهای که
قرار است الگویش را سرِ دست بگیرد و در این آشفتهبازار بینالمللی و
منطقهای به همگان نشان دهد.
به نظر میرسد که در عمر بیش از سی سال
انقلاب اسلامی ایران و با وجود همهی سختیها و فشارها، ایران اسلامی
توانسته است ساختار و چهارچوب خوبی را برای پیشرفت خود بسازد. در زمینهی
سیاسی ما اکنون به ثبات و اقتدار سیاسی در داخل و اعتبار اثرگذار در عرصهی
بینالملل رسیدهایم. پروژهی «مهار ایران» که با وقوع بیداری اسلامی رنگ و
بوی جدیدی یافته، حاکی از این امر دارد. در عرصهی علم به استناد پایگاه
استنادی اسکوپوس در سال ۲۰۱۲ میلادی، حائز رتبهی نخست در منطقه و شانزدهم
در دنیا هستیم. همچنین با توجه به ظرفیتهای طبیعی، زیربنایی و انسانی
کشورمان، ابزار مناسبی را با توجه به ساخت و اسکلت محکم نظام در اختیار
داریم. حال نوبت به طراحی و ساخت بنای مورد نظر است، اما چه بنایی و با چه
معماری باید برای این اسکلت طراحی نمود؟ «آن چیزهایى است که متن زندگى ما
را تشکیل میدهد؛ که همان سبک زندگى است.»
اگر ما سبک زندگی را تنها
بحثی ذیل فرهنگ ندانیم و نقش آن را در تمدنسازی فهم کنیم، با توجه به
ظرفیتهای فوق به موقعیتی رسیدهایم که باید برای طراحی بنای تمدن خود
برنامهریزی کنیم. حال که باید راه نوینی را برای خود و همگان باز کنیم،
آیا میتوانیم از چگونه زندگیکردن مردم بگذریم و تنها به انتقال گفتمانها
و آرمانهای خود بسنده کنیم؟ مردم برای معیشت و معاش خود نیز نیاز به الگو
دارند.
۲. وجه سلبی:
۲.۱ ساموئل هانتینگتون در کتاب «چالشهای
هویت در آمریکا» موفقیت نظام سیاسی آمریکا را در هویتسازی علیرغم حضور
افراد متعدد خارجی با رسوم، اعتقادات و فرهنگهای متفاوت و بعضاً متضاد با
تمامی جهان خاکی و در یک کلمه «آمریکایی کردن» (Americanization) آنها
میداند. به این معنا که ما با دین شما، مذهب شما، رنگ پوست و موی شما کاری
نداریم؛ فقط آمریکایی زندگی کنید، حتی اگر مسلمان هستید. هانتینگتون معتقد
است که تداوم جامعهی آمریکا در پرتو فرآیند آمریکاییکردن ممکن میشود؛
با این استراتژی که در مدل مرکز-پیرامون یا شمال-جنوب و برای افزایش
حداکثری عمق استراتژیک آمریکا باید وارد زندگی پیرامونیها و جنوبیها نیز
بشود.
سبک زندگی آنقدر به روبنا و ظواهر زندگی انسانها میپردازد که
اغلب ما معتقد نیستیم یا حتی فراموش میکنیم که دارای لایههای عمیقتر
تئوریک نیز هست. غفلت از مبانی، خود را در استفاده از روشهایی نشان میدهد
که یا سکولاریسم پنهان است یا تقلید.
تفکیک سبک زندگی از اعتقادات و
دین -به عبارتی سکولاریزه کردن سبک زندگی- مهمترین دستاورد نظام سلطه
بوده که مرزهای آن به جامعهی آمریکایی محدود نمیشود. با این منطق بوده که
«فرهنگ مهاجم» غرب خود را تبدیل به «فرهنگ غالب» کرده است. وقتی انسانهای
بسیاری در خارج از مرزهای آمریکا، آمریکایی زندگی میکنند، ایالات متحده
میتواند به عنوان عمق استراتژیک خود روی آنها حساب کند. موفقیتی که
آمریکاییها نتوانستند با قدرت نظامی و سیاسی خود به آن دست یابند، با
آمریکایی کردن زندگی بسیاری از مردمان جهان برایشان فراهم آمده است. جوزف
نای، نظریهپرداز «قدرت نرم» معتقد است که آمریکا در دیپلماسی عمومی خود با
دو بازوی رسانهای و آموزشی، رؤیاها و انتخابهای جهانیان را میسازد.
بنابراین
چه ما به دنبال تمدنسازی باشیم و چه نباشیم، حداقل برای حفظ هویت خود
باید روش زندگی متناسب با اعتقاداتمان را ارائه دهیم وگرنه آمریکاییشدن
دیر یا زود سرنوشت ما هم خواهد بود.
۲.۲ نگاه آسیبشناسانه به وضعیت
فرهنگی و بهخصوص سبک زندگی کنونی ایرانیان، ما را وامیدارد تا مشکلات
فرهنگی خود را تنها ناشی از تهاجم فرهنگی نظام سلطه نبینیم. مشکلات جامعه
را باید بهدرستی شناسایی کرد و مجرای اصلاح آن را نیز روشن نمود. بسیاری
از ما این نکته را در نقد وضع موجود لحاظ نمیکنیم و کاستیها و آسیبهای
خود را در حوزهی رفتارها و هنجارهای فرهنگی، به مسائل سیاسی یا اقتصادی و
بینالمللی «فرافکنی» میکنیم.
شاید سبک زندگی آنقدر به روبنا و
ظواهر زندگی انسانها میپردازد که اغلب ما معتقد نیستیم یا حتی فراموش
میکنیم که دارای لایههای عمیقتر تئوریک نیز هست. غفلت از مبانی، خود را
در استفاده از روشهایی نشان میدهد که یا سکولاریسم پنهان است یا تقلید.
علت هر دو اینها هم سطحینگری است. گروه اول بر این خیال میزیند که اسلام
را در عصر جدید، نونوار میکنند و گروه دوم ناخواسته دین را قربانی سبک
زندگی غربی میکنند.
رهبر انقلاب اسلامی در سخنان اخیر خود اولاً
بستر و ضرورت و جایگاه بحث سبک زندگی را در جمهوری اسلامی مشخص کردند.
ثانیاً برای نشان دادن نقشهی راه این مسئله، به چند ملاحظهی مهم اشاره
نمودند. ایشان تفسیری توحیدی از زندگی و سبک زندگی بر مبنای خدامحوری را
متفاوت از سبک زندگی انسانمدارانهی غربی دانستند.
ملاحظهی
دوم اما به عرصهی عمل برمیگردد؛ آنجا که اغلب گمان میکنند همهچیز
باید بالا به پایین و دستوری باشد. در حالی که جنس فرهنگ و فرهنگسازی
بهخصوص در جامعهی ایرانی که از ظرفیتهای شبکهسازی اجتماعی نظیر مساجد و
حسینیهها و ... برخوردار است، باید از پایین به بالا باشد. جای تأسف دارد
که در بعضی مواقع که رهبری انقلاب مطالبهای نرمافزاری را بیان میکنند،
ابتدا آییننامهها و بخشنامهها و نهادها برای آن تعیین میشود و نهایتاً
هم اصل موضوع به حاشیه میرود. اگر سپردن اقتصاد به دست مردم هنوز با
موانعی مواجه است، اما میتوان سبک زندگی را با کمک مردم و به دست ایشان
ایجاد کرد و رواج داد و ثمرات آن را دید.
منبع:http://farsi.khamenei.ir/others-note?id=21329